Zijn wij moderne mensen vandaag de dag eigenlijk nog wel dankbaar genoeg? In traditionele samenlevingen was en is het een zeer veel voorkomend gebruik om uiting te geven aan een diepe dankbaarheid voor alle mooie dingen die ons gegund zijn, bijvoorbeeld middels een offer aan de goden. Wat een luxe genieten wij eigenlijk iedere dag, in onze warme huizen met ons overvloed aan voedsel en vermaak, met onze veiligheid bovendien dat deze niet zomaar door de eerste de beste afgepakt kunnen worden. De vrijheden die we genieten, bijvoorbeeld in de liefde, en de zekerheden die we hebben, bijvoorbeeld dat onze kinderen niet zomaar zullen sterven van de honger, een zekerheid die veel traditionelere mensen niet gegund is, zijn we er wel voldoende dankbaar voor? En geven wij voldoende uiting aan zulk een dankbaarheid?
Het lijkt alsof wij in onze moderne cultuur vaak voornamelijk bezig zijn met hoe we nóg meer te pakken kunnen krijgen, en hoe we datgene dat we hebben nóg veiliger kunnen stellen dan dat het al is, en dat dit bezig zijn ten koste gaat van een rustig stilstaan bij het besef hoe blij we eigenlijk zouden moeten zijn met de dingen die we hebben, een dankbaar zijn voor dat wat ons gegeven is. Want ja, wie gaf het ons eigenlijk? Waar traditionelere samenlevingen hier hun goden en koningen hebben om dankbaarheid aan te uiten, ontbreekt bij ons een dergelijke voorstelling van zaken. Wij, zo lijkt de moderne geest bijna te stellen, hebben onze welvaart, onze voorspoed, aan onszelf te danken, en niemand dan onszelf. Waar zouden we onszelf voor bedanken?
Maar, afgezien nog van de onhoudbaarheid en doorzichtigheid van zulk een zelfbedrog, ben ik van mening dat wij onszelf te kort doen, waar wij onvoldoende dankbaar zijn, of onvoldoende uiting geven aan onze dankbaarheid. Dankbaarheid is een bevestiging van al het goede aan onszelf. Het is een herinnering aan, een affirmatie en een verheerlijking van al waar wij trots op zijn en blij mee zijn. Het is een optelsom van die dingen die het leven het waard maken om te leven, van de redenen waarvoor wij moeite doen en moeizaamheden doorstaan. Het gevoel van dankbaarheid is een genot bij uitstek, en het is een luxe die wij onszelf wat meer zouden moeten permitteren.
Dankbaarheid is een bevestiging van al het goede aan onszelf.
Maar hoe dan? Dankbaarheid aan wie, of wat? Wie of wat gaf ons al die dingen waar wij dankbaar voor zijn, of zouden moeten zijn? De wereld? Het leven? De Natuur? Hoe we deze aan onze eigen persoon ontstijgende werkelijkheid ook willen noemen, en hoe creatief we al dan niet aan dit benoemen vorm willen geven, dat lijkt mij van een tweede orde. Wat vooraan staat is dat we ten eerste het bestaan van ons gevoel van dankbaarheid erkennen, dat we ten tweede voldoende bij dit gevoel stilstaan, en dat we tenslotte, op welke wijze dan ook, oprecht uiting geven aan deze dankbaarheid om hem in onze uiting ten volste te ervaren.
Lees verder
Noten
Reacties op deze tekst zijn hier en hier te vinden.