Blade Runner, een van de beste films ooit gemaakt

★★★★★


All those moments will be lost in time, like tears in rain.


Blade Runner, geregisseerd door Ridley Scott en gebaseerd op het verhaal Do Androids Dream of Electric Sheep van sciencefictionschrijver Philip K. Dick, vertelt het verhaal van Rick Deckard (Harrison Ford), een ‘Blade Runner’ die tegen wil en dank jacht maakt op vier illegale humanoids, ook wel replicants genoemd.

Dit zijn genetisch gemodificeerde mensen die voor speciale doeleinden zijn ontwikkeld. Deze vier – onder leiding van Roy Batty (Rutger Hauer) – zijn naar de aarde gekomen om eens een hartig woordje te spreken met hun maker, de excentrieke Eldon Tyrell (Joe Turkel). Hij is echter niet zomaar te bereiken, dus sporen ze de mensen op waarmee hij nauw samenwerkt, om zo meer informatie te verkrijgen. Gaandeweg begint Deckard echter steeds meer te twijfelen aan zijn missie en zijn eigen identiteit. Ook valt hij als een blok voor Tyrells nieuwste hi-tech speeltje, Rachel (Sean Young).



Aan de oppervlakte lijkt Blade Runner een standaard scifi actiefilm, maar na meerdere viewings legt hij zijn subtiele, diepere lagen bloot. Zo is de naam Deckard afgeleid van (René) Descartes (1596), de vader van de moderne filosofie die ‘het probleem van de kennis en de aard van de menselijke geest’ probeerde te doorgronden en ook bekend is om zijn uitspraak ‘Cogito, ergo sum.’, ‘Ik denk, dus ik ben’. Een thema wat veelvuldig naar voren komt in Blade Runner. Naarmate de film vordert begint ook de lijn tussen goed en slecht steeds meer te vervagen.


Het acteerwerk is uitstekend, waarbij vooral ‘onze’ Rutger Hauer opvalt als de charismatische slechterik Roy Batty. Harrison Ford was naar verluid niet echt te spreken over zijn rol, maar daar is op het scherm niks van te merken. Sean Young had destijds nog niet veel acteerervaring; Haar acteerwerk is dan ook enigszins onevenwichtig en aftastend. Verder zien we ook nog Daryl Hannah als Pris, Brion James als Leon, Joanna Cassidy als Zhora, Edward James Olmos als Gaff, M. Emmett Walsh als Bryant, William Sanderson als J.F. Sebastian en James Hong als Hannibal Chew. Zij leveren – hoe kort hun rol ook mag zijn – een prima acteerprestatie.


Visueel is Blade Runner een regelrecht pareltje, te danken aan het perfectionistische oog van Ridley Scott, concept artist Syd Mead en de cinematografie van Jordan Cronenweth. Verder zien we referenties naar het tekenwerk van Jean ‘Moebius’ Giraud en de film Metropolis (1927) van Fritz Lang. De visuele stijl is in de loop der jaren veelvuldig gekopieerd door andere films, tv-series, anime en muziekvideo’s.


De soundtrack van Vangelis is een mix tussen jazz en elektronische muziek en brengt het scifi noir thema van de film naar een hoger niveau. Net zoals bij de visuele stijl is de muziek vandaag de dag veelvuldig gekopieerd door allerlei artiesten, door middel van het produceren van een soortgelijke sound of het maken van samples.


De film kent diverse cuts: De bioscoopversie (1982) heeft een (vrij ongeïnteresseerde) voice-over van Harrison Ford en een – door de studio verplicht – happy end (waarbij helikoptershots zijn gebruikt uit Stanley Kubricks The Shining!), terwijl de Director’s Cut (1991) en Final Cut (2007) deze niet hebben. Daarbij heeft de Final Cut allerlei kleine visuele aanpassingen gekregen. De Director’s Cut is nl. geen echte director’s cut, maar gebaseerd op Scotts workprint. Scott had echter niks te maken met deze cut, totdat hij in 2007 zelf met de Final Cut kwam. Voor mensen die Blade Runner nog nooit hebben gezien is het aan te raden om eerst deze versie te kijken.


In 1997 kwam Westwood Studios met een videogame, waarin het verhaal parallel loopt aan die van de film en diverse acteurs zoals Joe Turkel, William Sanderson en Sean Young hun stem leenden aan hun digitale personages. Opvallend is ook dat componist Frank Keplacki de muziek van Vangelis op gehoor moest kopiëren, omdat hij – vanwege allerlei rechtenkwesties – geen toegang had tot de originele bestanden.

Blade Runner kreeg in 2017 een vervolg met Blade Runner 2049, geregisseerd door Denis Villeneuve, maar waarbij de meningen over de film nogal verdeeld zijn. Het origineel is voor mij echter een van de beste films ooit gemaakt.

★★★★★



Lees verder