David Lynch is niet meer


A hero has fallen.

David Lynch, een van de grootsten in de wereld der film, is niet langer onder ons.

David Lynch is voor mij de eerste die heeft laten zien dat films een kunstvorm zijn. Een waardige hobby – iets dat de moeite waard kan zijn om je tijd aan te besteden. Vóór ik Lynch leerde kennen waren films gewoon van die dingen die je tegenkomt tijdens het zappen (wisselen van kanalen op tv, dat had je nog in die tijd) – totdat ik Lost Highway zag met een vriend die de dvd had gekocht. Het was toen dat ik ook Quentin Tarantino leerde kennen en Stanley Kubrick (de allergrootste) en erachter kwam dat er ook een mens achter deze films zit, een gezicht. En niet zomaar een mens, maar een kunstenaar. Iemand die iets te vertellen heeft.

En wat een prachtige schouwspelen heeft Lynch ons te vertellen, of, beter gezegd, ons te laten zien. Neem nu de manier waarop in Mulholland Drive het concept van de zogenaamde doos van Pandora in beeld komt. Waarlijk komt hiermee de kracht van film aan het licht. Wat was dat nou, de doos van Pandora, voordat Lynch het mij liet zien? Een stukje tekst, een paar woorden, iets uit een mythe waar ik wel eens van gehoord had. Maar Lynch brengt het tot leven. Hij wekt de magie op die uit zo’n concept hoort te spreken, en bewijst daarmee waar film toe in staat is.

En ik weet niet eens meer precies waar Blue Velvet over ging, al die jaren geleden dat ik het zag. Iets met een oor. Maar ik weet nog wel de emoties die ik voelde toen ik dat ervaarde en ik weet dat het iets ongeëvenaards is, iets dat een alleen een ware kunstenaar, en ik moet daaraan toevoegen, meesterpsycholoog, op kan wekken bij zijn publiek.

En Twin Peaks – wat een wereld! Ik zou er zo naartoe willen gaan.

De manier waarop James aan komt rijden op zijn motor…


De aanblik van Shelly Johnson in haar vreemde uniformpje…


Wat een held!

Maar waar ik Lynch misschien toch nog wel het meest dankbaar voor ben is zijn fenomenale weergave van het Dune-universum, die voor mij een eerste introductie was die direct naar de boeken heeft geleid. Ik ging naar de videotheek waar ik de vorige keer met veel tevredenheid Blue Velvet had uitgekozen (dat is een soort van bakker op de hoek van de straat waar je dvd’s kunt huren, dat had je toentertijd) en ik vroeg de medewerker, heb je er nog eentje voor mij waarvan jij als kenner (zo’n jongen doet immers de hele dag niets anders dan films kijken) vindt dat ik die niet gemist mag hebben? En ik kreeg Dune in mijn handen gedrukt.


En het was duidelijk vanaf het moment, zeer vroeg in de film, dat de planeten in beeld komen bij wijze van introductie van de verschillende facties: deze man weet hoe het werkt. Deze man, deze kunstenaar, heeft een visie, en ik wil weten wat die visie is.


David Lynch, bedankt dat je mij hebt laten zien dat films kunst zijn.


Bonus

Een prachtige scène uit Mulholland Drive, die werkelijk iets laat zien.

No hay banda!


Lees verder