★★★☆☆
As the world falls around us, how must we brave its cruelties?
Vlak na het uitkomen van Fallout is het alweer tijd voor een nieuw avontuur in The Wasteland – ditmaal in de eerdere, oorspronkelijkere versie die voor Fallout en vele andere werken als inspiratie diende. We keren terug naar wereld van Mad Max.
Onheilspellende muziek dreunt door het theater terwijl op het grote scherm het land wordt geprojecteerd waar we stiekem toch wel een klein beetje bang voor zijn, en steeds weer opnieuw voor worden gewaarschuwd. Het is alsof men ons met dit doemscenario de vraag stelt: wat zou er van de mens terecht komen als de samenleving opeens in zou storten?
Meer dan 45 jaar werkt schrijver en regisseur George Miller nu al aan dit postapocalyptische scenario, zonder zijn werk uit handen te geven. En dat is te merken. Waar andere klassiekers zoals Star Wars in vreemde handen vrijwel onherkenbaar zijn geworden en bijna niets van hun voormalige glorie nog uitstralen, treffen we hier datzelfde rauwe gevoel dat Mad Max ooit zo groot heeft gemaakt. Hideo Kojima bracht de artistieke kwaliteiten van George Miller treffend onder woorden toen hij hem zijn God noemde, en de Mad Max-serie zijn Bijbel.
De wereld die Miller als spiegel voorhoudt is een en sombere, verlaten wildernis. Niets dan zand, ongedierte en met elkaar strijdende bendes en hun ronkende, halfvergane machines vinden we hier. Het is een dorre en bedorven wereld waar weinig van waarde nog voorkomt.
Behalve één ding – het groene paradijs dat het thuis is van onze nieuwe heldin Furiosa. “A place of abundance” noemen de karakters het, voor wie het veelal niet meer dan een droom is, en aldus wel iets weg heeft van het bekendere paradijs. We kennen deze plek al uit de vorige film, Mad Max: Fury Road, waarin een oudere Furiosa er tevergeefs naar op zoek is – tevergeefs terug naar huis probeert te geraken.
Hier volgen we een jongere Furiosa, en is het paradijs haar startpunt. Het duurt niet lang of ze wordt uit deze droomwereld weggerukt door types waar de Mad Max-wereld bekend om is: motorrijdende bendeleden met monsterlijke maskers. En dit zijn de types waar ze het de rest van haar leven mee aan de stok zal krijgen. Furiosa komt in een van de hordes terecht die in The Wasteland de dienst uitmaken, waarin je moet vechten voor je plaats en ongehoorzaamheid bestraft wordt met vierendeling: de straf waarbij je ledematen worden vastgebonden aan vier verschillende motoren, zoals dat in de middeleeuwen met paarden gebeurde, die vervolgens ieder een andere kant op rijden.
Het is de eerste Mad Max-film met een vrouwelijke hoofdrol, en ook de eerste Mad Max-film zonder Max. Furiosa kennen we al van het vorige deel, Fury Road, dat zich direct na Furiusa: A Mad Max Saga afspeelt. Daar werd ze gespeeld door Charlize Theron, hier zien we haar jongere versie vertolkt door Anya Taylor-Joy, bekend van The Queen’s Gambit, en binnenkort te zien in het volgende deel van Dune. Het is dus een prequel – wat zijn er toch ontzettend veel prequels tegenwoordig – waarin we te zien krijgen welke gebeurtenissen direct aan Fury Road vooraf gingen, hoe Furiosa, “the darkerst of all angels”, is geworden wie ze is.
Tegenover Anya Taylor-Joy vinden we Chris Hemsworth, die voor de verandering eens de slechterik speelt. Rondrijdend op zijn strijdwagen met motoren in de plaats van bokken, met zijn lange haar en rode cape, lijkt zijn rol van Dementus wel een bewuste knipoog naar de rol van Thor waar hij bekend mee is geworden. Een compleet doorgeslagen, en net wat minder sterke versie van Thor dan wel. Minder nobel, maar niet per se minder sympathiek.
“Breng me je leiders”, roept deze bendelijder met ambitie tegen de bewoners van een stad, “ze buiten je uit en gebruiken je als slaven! Volg mij en je zult een gelijke zijn, en zoveel te eten krijgen als je maar wilt!” Zijn toespraak doet denken aan die van een communist – maar deze film laat er geen twijfel over bestaan welke intenties er achter de woorden schuil gaan.
Eén ding dat bijzonder tot zijn recht komt in deze film is het verloop van tijd. Opgedeeld in verschillende hoofdstukken zien we Furiosa opgroeien van klein kind naar uiteindelijk een jonge vrouw, en ieder hoofdstuk heeft niet alleen een eigen stijl, maar vertelt ook een klein en enigszins op zichzelf staand verhaaltje dat netjes aansluit op het grotere geheel.
Ook de politieke en economische relaties tussen de verschillende karakters en facties komen mooi naar voren. Het strijdtoneel tussen de verschillende steden en de citadel, hoewel simpel en overzichtelijk, verschaft de karakters van duidelijke belangen en motivaties. De gebeurtenissen sluiten bijzonder goed aan op het voorgaande deel, dat hier qua verhaallijn dus direct op volgt. We weten nu meer over de slechterik Immortan Joe en we weten nu waar Furiosa voor vecht. Misschien is dat nog wel de grootste verdienste van deze film: door het kijken wordt Fury Road er alleen maar beter op.
Uiteindelijk echter, en daarmee komt een iets zwakkere kant naar voren, is dit maar gewoon een wraakfilm zoals we er zoveel hebben gezien. Gruwelijk bloedvergieten wordt vergolden met nog meer gruwelijk bloedvergieten, en verder gaat het niet. Oog om oog, tand om tand – een diepere boodschap is hier niet te vinden. Hoewel de karakters wel opmerken dat daarmee niets wordt opgelost en dus begrijpen hoe hopeloos hun situatie eigenlijk is, mist de film hier wel een kans het geheel op een hoger niveau te tillen door hier op zijn minst iets zinnigs over te melden.
Furiosa doet wat we van een Mad Max-film zijn komen te verwachten. Simpele, brute actie die het scherm doet schitteren, in een tot de verbeelding sprekende wereld die met ieder deel net weer wat beter uitgewerkt wordt. Nergens echte diepgang, nergens iets dat we niet al een eerder gezien hebben. Als enkel een Mad Max-film schiet het niets te kort, maar vergeleken met al die films die naast dit alles ook nog een mooie boodschap en een stukje diepgang te bieden hebben, die werkelijk onze ziel weten te raken, moeten we vaststellen dat de absolute top hier niet mee bereikt wordt. Mooi, vermakelijk, en uitstekend gemaakt, maar een echt meesterwerk is dit niet.
